Ortodonti
Ortodonti
Ortodontik tedavi ile güzel bir gülümsemeye sahip olmanın yanısıra çiğneme kabiliyeti ve sağlıklı dişler elde edilir. Sağlıklı ve güzel bir gülümse kişinin zeki, etkin ve kolay iletişim sağlayan biri olarak algılanmasında önemli bir etkendir.
ORTODONTİ NEDİR?
Ortodonti,diş hekimliğinin diş ve yüz düzensizliklerinin teşhis ve tedavisi ile ilgilenen bilim dalıdır. Ortodontinin asıl amacı diş, çene ve yüz bölgesini ilgilendiren bozuklukların oluşmasını önlemektir. Aynı zamanda mevcut bozuklukların ilerlemesini durdurmak, tedavi etmek ,ağız diş sağlığını korumak ve bununla birlikte iyi bir estetik fonksiyon (ısırma, çiğneme, konuşma, gülme) sağlamayı hedefleyen uzmanlık dalıdır.
ORTODONTİK BOZUKLUKLAR NASIL OLUŞUR?
Kalıtsal etkenlere bağlı,
Doğumsal anomaliler (dudak, damak yarığı gibi),
Hatalı fonksiyonlar (ağız solunumu gibi),
Zararlı alışkanlıklar (parmak emme, uzun süre emzik kullanma gibi),
Çürük nedeniyle dişlerinin erken kaybedilmesi,
Diş eti problemleri (periodontolojik problemler) sonucu oluşan dişlerin hareketleri ,
20 yaş dişlerinin yeterli yer bulamaması sonucu,
Yatış şekli,
Diş gıcırdatma veya düşme, çarpma gibi travmalar nedenleriyle oluşmaktadır.
ORTODONTİK BOZUKLUKLAR NEDEN TEDAVİ EDİLMELİDİR?
İyi bir yüz estetiği
Güzel bir gülümseme
Çene eklem bozukluklarının önlenmesi
Kişinin etkin şekilde besinleri ısırabilmesi, çiğnemesi ve konuşması
Dişeti hastalıklarına ve diş çürüğüne yatkınlığı azaltmak için
ORTODONTİK TEDAVİ NE ZAMAN YAPILMALIDIR?
Ortodontik tedavi her yaşta uygulanabilir. Ancak özellikle çene bölgesini ilgilendiren sorunlar varsa, büyüme ve gelişimden de yararlanabilmek için çocukların tam buluğ çağına girmeden önce (10-12 yaş) muayene edilmeleri gerekmektedir. Eğer gerekli ise tedavilerine hemen başlanmalıdır.
5-6 yaşlarındaki çocuklarda ise büyüme ve gelişimi bozabilecek sorunların erkenden saptanabilmesi için ortodontik muayene çok yararlıdır.
ORTODONTİK MUAYENE VE PLANLAMA İÇİN NELER GEREKLİDİR?
Ortodontik tedavi öncesi teşhis ve tedavi planlaması için bir takım analizler yapılması gereklidir. Diş doktorunuz çekilen sefalometrik film üzerinde analiz yaparak dişlerin çene içindeki durumlarını tespit eder. Fotoğraflardan gülüş analizi ve profil analizi yapılmaktadır. Ayrıca dişlerin yeterli yere ihtiyacı olup olmadığı veya diş boyut anomalisi tespiti için de model analizi gereklidir.
KORUYUCU ORTODONTİK TEDAVİ NEDİR?
Bu tedavilerde amaç, daimi dişlerin düzgün sürebilmeleri için yeni dişlere yeterli yeri hazırlamaktır. Bu amaçla erken kaybedilen süt dişlerinin yerini koruyan yer tutucular hazırlanmaktadır. Ayrıca diş çürüklerine yatkın çocukların pedodontistler tarafından takibi önerilmektedir.
ÖNLEYİCİ ORTODONTİK TEDAVİ NEDİR?
Kötü alışkanlıklar olarak sıralayabileceğimiz parmak emme, anormal yutkunma, dil emme gibi faktörlere bağlı gelişebilecek problemleri önlemek veya daimi dişlere yer kazanmak amacıyla çeşitli hareketli aygıtlar hazırlayarak yapılan tedavilerdir.
SABİT ORTODONTİK TEDAVİ NEDİR?
Daimi dişler sürdükten sonra 12-13 yaşlarından sonra ortodontik tedavi artık dişlerin üzerine yapışan ve tedavi süresince çıkarılmayan braketler ve bu braketlerin içinden geçen tellerle yapılmaktadır. Bazı diş bozuklukları ise dişlerin iç yüzeylerine braket uygulanmasına izin vermekte, böylece tamamen görünmez olabilmektedir (Lingual Ortodonti). Sabit ortodontik tedavi sağlıklı diş ve dişetlerine sahip her yaştaki hastaya uygulanabilmektedir. Tedavi ile elde edilen sonuçların korunması için çeşitli pasif aygıt ve dışarıdan görünmeyen tellerle uzun süreli pekiştirme gerektirir.
AĞIZ DIŞI AYGITLARIN KULLANIMI ÇOCUĞA ZARAR VERİR Mİ?
Ağız dişı aygıtlar çoçuğunuza zarar vermez. Genellikle evde kullanımı istenmektedir, okula giderken veya spor yaparken çıkarılabilir.
SABİT ORTODONTİK TEDAVİ 4-5 YIL SÜRER Mİ?
3 yıldan daha fazla süren sabit diş teli tedavileri için literatürler ‘teknik bakımdan planlama hatası vardır’ diye bahsetmektedir.
ORTODONTİK TEDAVİ NE KADAR SÜRER?
Ortodontik tedavi süresi pek çok faktöre bağlıdır. Ancak ortodontik tedavide süreyi etkileyen en önemli faktör, ortodontik sorunun şiddetidir. Ortalama tedavi süresi 18 ay olmakla birlikte, tedavi süresi sorunun şiddetine göre 8-30 ay arasında değişebilmektedir.
ORTODONTİK TEDAVİ SÜRESİNCE TÜKETİLMEMESİ GEREKEN YİYECEKLER NELERDİR?
Tedavi süresince asitli içeceklerden ve yapışkan tatlı, karamel gibi yiyeceklerden uzak durmak gerekmektedir. Tedavi boyunca elma, ayva, havuç gibi sert gıdalar ısırarak yenmemelidir. Bu tür gıdaları küçük parçalara ayırarak yemek uygundur. Ayrıca yine ısırarak tüketilen sandviç, tost, hamburger türü yiyecekleri de tedavi süresince yememek uygundur. Fındık, ceviz, leblebi gibi kuruyemişlerin ayrıca kiraz, erik, zeytin gibi besin maddelerinin çekirdekleri çıkarılmadan yenilmesinin braket ve tellere zarar verme olasılığı olduğundan uygun değildir.
ORTODONTİK TEDAVİ İÇİN DİŞ ÇEKİLEBİLİR Mİ?
Ortodontik tedavi amacı ile diş çekilmesi hastalar tarafından tercih edilmeyen bir durumdur. Diş çekimine karar vermede, alt ve üst çenedeki çapraşıklık miktarı, alt ve üst çenenin büyüme şekli ve hastanın yüz profili gibi kriterler esas alınır. Ortodontik tedavi amacıyla genelikle 1. küçük azı dişleri çekilmektedir. Bunun sebebi, bu dişlerin genellikle çapraşıklık bölgesine yakın olmaları, çenenin her iki tarafında ikişer adet bulunmaları ve çekimlerinin estetik olarak rahatsızlık vermemesidir. Elde edilen sonucun daha stabil olacağı, başarılı bir ortodontik tedavi için diş çekimi gerekebilir.
ÇEKİM BÖLGESİNDE BOŞLUK OLUR MU?
Diş çekiminden sonra çekim bölgesi tamamen kapanır. Ancak bazı durumlarda (diş boyut anamolileri veya kemik yetersizlikleri) boşluklar kalabilir. Bu durumda diş boyutları yetersiz ise yapılacak restorasyonlar ile boşluk kapatımı planlanır. Böylece tedavi sonunda ideal diş estetiği sağlanır.
20'LİK DİŞLER ORTODONTİK TEDAVİ AMACIYLA ÇEKİLEBİLİNİR Mİ?
Evet Diş doktorları 20 yaş dişlerin konumu ve yapılan tedavi üzerindeki negatif etkisini düşündüğünden, bu dişlerin çekilmesine karar verebilir.
GÖMÜK DİŞLER SÜRDÜRÜLEBİLİNİR Mİ?
Gömük dişleri ortodontik tedavi ile sürdürmek mümkündür. Nadir vakalarda dişlerin sürmesi imkansızdır. Gömük dişlerin sürdürülebilme potansiyellerini ve kemiğin içindeki pozisyonlarını teşhis için 3 boyutlu volumetrik tomografi kullanılır.
ORTODONTİK TEDAVİ RANDEVULARI HANGİ SIKLIKTA OLMALIDIR?
Muayenehanemizde randevular hastanın durumuna göre düzenlenmektedir. Sabit ortodontik tedavi gören hastalarda 4-6 hafta arasında değişmektedir. Daha sık kontrol gerektiren özel durumlarda ise randevular buna uygun olarak verilir.
DİŞ LASTİKLERİ KULLANIMI NASIL OLMALIDIR?
Ortodontik tedavi sırasında dişlerin veya çenelerin hareketlerine yardımcı olmak amacı ile hastalarımızdan dişlerin üzerine takılan birtakım lastiklerin kullanımı istenmektedir. Bu lastiklerin kullanımıda devamlılık şarttır, diş doktorunuzun verdiği talimatlara uygun olarak kullanılmadığı durumlarda istenilen hareket elde edilemediği gibi ağrı da oluşabilir.
GÖRÜNMEYEN TEL TEDAVİSİ VAR MIDIR?
Son yıllarda metal braketlere göre daha az dikkat çeken diş renginde porselen braketlerin kullanımı artmıştır. Ayrıca dişlerin dile bakan yüzeylerine yerleştirilen braket sistemleri (lingual braket) geliştirilmiştir. Uygun vakalarda muayenehanemizde braket ve diş teli kullanmadan, şeffaf kalıplar (invisalign tedavisi) ile çapraşıklıklar düzeltilir. İki haftada bir değiştirilecek olan hastaya özel bu kalıpları günde yaklaşık 20 saat kullanmak gerekmektedir. Tedavi süresi vakaya göre 2 ile 24 ay arasında değişmektedir.
PEKİŞTİRME TEDAVİSİ NEDİR?
Diş telleri çıkarıldıktan sonra dişler eski pozisyonlarına dönmek isterler. Dişleri mevcut pozisyonlarında tutmak için sabit ya da hareketli pekiştirme apareyleri kullanılır. Bu apareyler önerilen sürelerde kullanılmazsa dişler tekrar bozulabilir.
ORTODONTİK TEDAVİ PAHALI MIDIR?
Ortodontik tedavi fiyatı vakaya göre değişiklik gösterir. Ortodontik tedaviler uzun süreli tedaviler olduğu için, hasta bütçesine uygun ödeme alternatifleri oluşturulabilmektedir.
ORTODONTİK TEDAVİ KONUŞMAYI ETKİLER Mİ?
Diş telleri direkt olarak konuşmayı etkilemez. Sadece teller takıldıktan sonraki bir haftalık adaptasyon sürecinde konuşmada hafif değişiklik izlenebilir.
YETİŞKİNLERDE ORTODONTİK TEDAVİ MÜMKÜN MÜ?
Yetişkin hastalar için ortodontik tedavi evet mümkündür. Hastanemizin ortodonti bölümünde ayrıca estetik braket,estetik tel kullanımı ve görünmeyen tel tedavisi (invisalign) seçeneklerinin sunulması yetişkin hastalar için tedaviyi daha keyifli hale getirmektedir.
ORTODONTİK TEDAVİ ESNASINDA AĞIZ HİJYENİ NASIL SAĞLANMALIDIR?
Ortodontik tedavi esnasında ağız hijyeni korunması için diş yapınıza uygun fırça ve ara yüz fırçalarını kullanmanız gerekir. Ayrıca diş hekiminiz tarafından size gösterilen fırçalama tekniğini uygulamanız gerekir. Ağız duşu kullanımı da yine ağız hijyeninin sağlamasında yardımcı olmaktadır.
ORTODONTİK TEDAVİDE AĞRI OLUR MU?
Sabit tel takımı esnasından (braketleme) ağrı oluşmaz.
Ark teli aktivasyonu sonrasında ilk 8 saat sonrası hafif ağrı oluşur.
Ekspansiyonda (damak genişletilmesi) ağrı oluşmaz ,eğer oluşursa apareyin hemen çıkartılması gerekir..
Ağız dışı aygıtların kullanımında ağrı oluşmaz.
Yetişkin hastalarda ağrı oluşumu genç hastalara göre biraz daha fazladır.
AĞRI DURUMUNDA HANGİ İLAÇLARI KULLANABİLİRİM?
Ortodontik tedavide oluşan ağrılar için parasetomol türevi ilaçları kullanabilirsiniz. Diş hareketini engellediğini düşünüldüğünden aspirin ve NSAİ önerilmez.
TEDAVİ ESNASINDA BRAKETİM KOPTU, TELİM BATTI NE YAPMALIYIM?
Kopan braket tedaviyi etkilediği için en yakın zaman içerisinde hekiminize ulaşmanız gerekir. Aksi durumda kopan braketten ayrılan diş yer değiştireceği gibi tel tedavisi süresini uzatacaktır. Diş teliniz batması durumunda diş doktorunuzun vermiş olduğu diş teli mumlarını kullanabilirsiniz. Mumun yeterli olmadığı veya diş telinin çıktığı durumlarda yine diş hekiminize başvurmanız gerekir.
